بازی دموکراسی در میدان کرونا - وبلاگ داستان نویسی

دکتر محمدعلی تقوی در گفت وگو با خبرنگاران درخصوص مقایسه عملکرد دولت های مختلف با نظام های سیاسی متفاوت، به ویژه نظام های غیردموکراتیک اظهار کرد: پاسخ به این سوال اساسا جوابی استقرایی و مبتنی بر آمار و ارقام می خواهد، در حال حاضر، آمار و ارقام وجود دارد، اما هنوز در میانه بحران هستیم و این آمارها هنوز کامل، دقیق و شفاف نیست.

وی اضافه کرد: با این حال، تفاوتی که میان دولت ها از نظر میزان برخورداری از دموکراسی دیده می گردد آن است که دولت های کاملا غیردموکراتیک در قبال بحران کرونا عملکردی کاملا غیرشفاف هم داشته اند، این شامل دولت هایی مانند کره شمالی، ترکمنستان و لائوس می گردد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: تقریبا بقیه کشورهای دنیا آمارهای مربوط به مبتلایان را منتشر نموده اند، هر چند به درجاتی متفاوت، دولت های نیمه دموکراتیک و نیز دولت های ضعیف -در نیمه جنوبی دنیا- آمارهای کمتری منتشر نموده اند، مثلا در خصوص تعداد تست های گرفته شده برای تشخیص کرونا، علت این امر می تواند عدم شفافیت در خصوص دولت هایی مانند چین باشد یا نداشتن کیت تست کرونا به تعداد کافی در کشورهای جنوب یا حتی اوکراین، بلاروس و بلغارستان.

این استاد دانشگاه درخصوص آنچه درباره عملکرد ظاهرا پیروز تر دولت های کمتر دموکراتیک مانند چین در مقابله با کرونا گفته می گردد، توضیح داد: به نظر من این مساله بیشتر ناشی از عدم شفافیت آمارهای مربوط به کرونا در این کشور است تا چیز دیگر. هر چه درجه دموکراسی در کشورها افزون شده است آمار شفاف تر و بیشتری ارائه شده است.

تقوی تاکید نمود: در سایر جنبه های مواجهه با بحران کرونا، به نظر من آمارهایی که تا الان ارائه شده اند، تفاوت معناداری را میان رژیم ها و ایدئولوژی های سیاسی نشان نمی دهند. مطالبی که درباره نوع نگرش ایدئولوژی های سیاسی به مسئله بیماری و بهداشت انسان گفته می گردد هنوز مستندات آماری ندارد.

وی اضافه کرد: دولت های دموکراتیک درجات مختلفی از توانایی در مقابله با بحران کرونا را از خود نشان داده اند، از ایتالیا و اسپانیا و بویژه آمریکا بگیرید که تعداد مبتلایان و فوت شدگان در اثر کرونا در آنها بسیار بالا بوده تا کشورهایی مانند ایسلند، فنلاند، نروژ، تایوان و کره جنوبی که در مواجهه با این ویروس پیروز تر عمل نموده اند، نظام های دموکراتیک دارند.

عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی درباره عامل اصلی تفاوت دولت ها درمقابله با کرونا اعلام کرد: به نظر می رسد که عامل تفاوت میان کشورها نظام بهداشت و درمان آنها باشد، دولت های رفاهی با نظام بهداشت و درمان جامع و متمرکز ظاهرا پیروز تر از دولت های فاقد چنین سیستمی عمل نموده اند. در این کشورها تست های بیشتری از جمعیت کشور گرفته شده و احتمالا درمان رایگان یا ارزان یکی از دلایل کم بودن تعداد متوفیان بوده است، می دانیم که نظام درمان در آمریکا خصوصی است و همین امر مانع رجوع بیماران یا مظنونان به بیماری به درمانگاه ها و بیمارستان ها می گردد.

تقوی با اشاره به اینکه عوامل دیگری نیز در شیوه مقابله با بحران کرونا ایفای نقش نموده اند که عموما ارتباط چندانی به نوع رژیم ندارند، ادامه داد: یکی از این عوامل یکدست بودن نظام تصمیم گیری و برنامه های دولت است، این امر در مواجهه با بحرانی از نوع یک بیماری مسری مانند کرونا نقش مهمی را ایفا می نماید. پیغام های ارسالی به مردم نباید متعارض و سردرگم نماینده باشند، تفویض قدرت تصمیم گیری لازم به مقامات بهداشت عمومی و عدم دخالت لابی های غیرمسئول و غیرمربوط در تصمیم گیری ها نیز از همین موارد است، کارآمدی دولت ها در اجرای تصمیمات و برنامه ها هم بسیار مهم است.

وی اضافه کرد: مثلا دولت هایی مانند ایتالیا و ایران با سختی توانستند تصمیمات خود در زمینه منع خروج از منازل را اجرا نمایند، احتمالا دولتی مانند فرانسه توانمندی بهتری در این زمینه داشته است، اعتماد به دولت و توانایی آن در اخذ تصمیمات درست نقش عمده ای در کارآمدی دولت ها در اجرای برنامه های خود در مقابله با کرونا داشته است. به نظرم این امر یکی از مسائل دولت ایران در مواجهه با بحران کرونا بوده است.

این استاد دانشگاه درباره آنچه عملکرد بهتر دولت های تحت حاکمیت زنان گفته می گردد نیز تاکید نمود: در میان کشورهای نسبتا پیروز در مقابله با کرونا، زنان در سه کشور مناصب ریاست جمهوری یا نخست وزیری را بر عهده داشته اند، ایسلند، تایوان و آلمان. اما به نظر من، دلیل این پیروزیت ها همان مواردی است که به آنها اشاره شد، یعنی شفافیت، برخورداری از نظام بهداشت و درمان جامع و کاملی که محصول دولت رفاهی است، همچنین دولت هوشیار و کارآمدی که دارای نظام یکدست تصمیم گیری کارشناسانه است و از اعتماد عمومی در تنفیذ تصمیمات خود برخوردار است، به جز این ها تفاوت ماهوی بین دولت های دارای رهبران زن و مرد در امر مواجهه با کرونا دیده نمی گردد، تفاوت ها را باید در دستگاه دولت و نحوه عمل آن جستجو کرد.

تقوی درباره پیغامی که شیوع ویروس کرونا به دنیا داد، اظهار کرد: کرونا به ما می گوید که به دنیای دنیای شده خوش آمدید، دیگر نمی توان بدون توجه به بعضی رویدادهایی که در گوشه ای دور از دنیا، در بازار گوشت ووهان میگذرد بی تفاوت بود. در عین حال، به ما یادآور می گردد که موثرترین ابزار برای مقابله با چنین مسائلی دولت ها هستند، نمی توان به سازمان های فرادولتی یا فرودولتی در چنین بحران هایی امید بست و البته ما بیش از پیش نیازمند دولت های توانمند و متخصص هستیم.