مدفوع کودک چه رازهایی از سلامت او را برملا می کند؟
به گزارش وبلاگ داستان نویسی، یکی از مهم ترین دغدغه های پدر و مادر، تعویض پوشک نوزاد و مدفوع کردن به موقع اوست. مدفوع کودک می تواند از نظر رنگ، بو و غلظت به شدت متغیر باشد. همچنین می تواند درباره غذای نوزاد، سلامتی و چیزهای دیگر مربوط به او، سرنخ هایی را به ما نشان دهد. اگر هر چیز نگران کننده ای درباره مدفوع نوزاد احساس کردید، لازم است حتما به پزشک مراجعه کنید. در این مقاله از خبرنگاران مگ به بررسی مدفوع کودک از نظر رنگ و شکل می پردازیم.
از وبسایت ویکی پدیا دیدن نمایید.
رنگ مدفوع نوزاد نشانه چیست؟
مدفوع با رنگ های مختلف، برای نوزاد تقریبا نرمال است. بوها و بافت های متفاوت هم کاملا طبیعی هستند. در واقع، مدفوع نوزاد بین چند رنگ قهوه ای، زرد، و سبز متغیر است که تا حدی به چیزی که نوزاد می خورد بستگی دارد. بسته به چیزی که نوزاد می خورد هم گاهی ممکن است مدفوع او گچی، قرمز یا سیاه گردد. اما ممکن است این رنگ ها نشان دهنده یک بیماری هم باشند.
1. اگر مدفوع شبیه قیر یا شیره تیره رنگ و رنگ آن سیاه مایل به سبز و چسبنده باشد
مدفوع نوزاد تازه متولد شده موسوم به مکونیوم غلیظ، تیره و فوق العاده چسبنده است. این مدفوع شامل سلول های خونی، مایع آمنیوتیک و سایر چیزهایی است که نوزاد در داخل رحم مصرف کرده و عمدتا بی بو است. انتظار می رود این نوع مدفوع با گذشت حدود 3 روز به پایان برسد. بعد از این مدت، نوزاد شروع به تولید مدفوعی می کند که چسبندگی کمتری دارد و رنگ آن سبز ارتشی پر رنگ است. این تغییر مدفوع نشانه این است که روده ها و سیستم گوارش نوزاد به درستی کار می کنند.
2. اگر مدفوع شبیه دانه پوره شده خردل و رنگ آن مایل به سبز یا مایل به زرد و دانه دار باشد
این نوع مدفوع در نوزادانی که شیر مادر می خورند شایع است. ممکن است گاهی هم خیلی آبکی باشد؛ این وقتی است که نوزاد مایعات زیادی دریافت کرده است. اما در هر حال، این مدفوع بوی زیادی ندارد. نوزادان تازه متولد شده ممکن است بین 6 تا 8 بار در روز دفع کنند. تعداد این دفعات با افزایش توانایی بدن نوزاد خردسال در هضم کامل شیر مادر کاهش پیدا می کند.
3. اگر مدفوع شبیه اسموتی اسفناج و رنگ آن سبز و کف دار باشد
اگر چیزی شبیه این حالت در پوشک نوزادی که شیر مادر می خورد دیدید، ممکن است علامت این باشد که نوزاد شیر کم کالری که در ابتدای شیردهی ترشح می گردد را بیش از حد دریافت کرده و شیر چرب و مغذی و با کالری بالا را که در انتهای شیردهی از سینه خارج می گردد به مقدار کافی دریافت نکرده است. برای درمان این شرایط، نوزاد را دوباره در همان سمتی که شیردهی را بار قبل به پایان رسانده اید تغذیه کنید. همچنین این نوع مدفوع ممکن است نشان دهنده حساسیت به شیر باشد. در این باره با پزشک اطفال صحبت کنید تا خیال تان راحت گردد.
4. اگر مدفوع شبیه کره بادام زمینی و رنگ آن قهوه ای مایل به زرد و بافت آن غلیظ باشد
نوزادانی که شیر خشک می خورند معمولا این نوع مدفوع را تولید می کنند. این مدفوع کاملا نرمال است و لازم نیست نگران آن باشید. نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می شوند، معمولا کمتر از نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می شوند مدفوع می کنند. اما مدفوع آن ها کمی بد بوتر است.
5. اگر مدفوع شبیه کلم پیچ پخته و رنگ آن سیاه یا سبز تیره باشد
نوزادانی که مکمل آهن دریافت می کنند احتمالا این نوع مدفوع را خواهند داشت که ممکن است به شدت بوی آهن بدهد. اگر نوزاد شما مکمل آهن دریافت نمی کند و داخل پوشکش مدفوع تیره می بینید، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
6. اگر مدفوع شبیه پوره لپه و رنگ آن قهوه ای مایل به سبز باشد
به طور کلی، این نوع مدفوع، شروع مدفوع جامد است. خروجی پوشک نوزاد با تغییر غذای او و رفتن به سمت غذای جامد به تدریج تغییر می کند. اگر چه که تغییر رنگ مدفوع ممکن است یک علامت هشدار دهنده باشد، اما اغلب نشان دهنده میزان سرعت هضم مواد غذایی در بدن نوزاد است. به این صورت که مدفوع زرد نوزاد تازه متولد شده نشان دهنده حرکت سریع مواد غذایی در دستگاه گوارش نوزاد است؛ مدفوع سبز نشان دهنده حرکت آهسته تر و مدفوع قهوه ای نشان دهنده حرکت باز هم آهسته تر مواد غذایی در دستگاه گوارش است.
اگر در پوشک نوزاد، مدفوع قهوه ای مایل به سبز مشاهده کردید و نوزاد هنوز غذای جامد نمی خورد، به علائم نوزاد توجه کنید تا ببینید آیا بیمار است یا خیر و از پزشک در این باره سؤال کنید.
7. اگر مدفوع شبیه عدس له شده یا کره بادام زمینی و رنگ آن قهوه ای یا قهوه ای مایل به زرد و غلیظ باشد
مدفوع نوزادانی که رژیم ثابتی برگرفته از غذای خانواده دارند، به این شکل است. این مدفوع نسبت به مدفوع نوزادی که از غذای کاملا مایع استفاده می کند بد بوتر است. همچنین اگر به نوزاد انواع پوره و غذاهای ساده داده گردد، ممکن است ذراتی از غذا را در مدفوع او ملاحظه کنید. نیازی نیست نگران این موضوع باشید، مگر اینکه مرتبا مواد غذایی گوارش نشده قابل تشخیص در پوشک نوزاد دیده گردد. در این صورت با پزشک مشورت کنید تا او خیال شما را بابت جذب صحیح مواد مغذی توسط سیستم گوارش نوزاد راحت کند.
- 7 راه حل ساده برای آموزش غذا خوردن به بچه ها
8. اگر مدفوع شبیه سوپ لپه و رنگ آن زرد، سبز یا قهوه ای و بافت آن آبکی باشد
اسهال در نوزادان آبکی است و اغلب بوی زننده ای دارد و به صورت انفجاری است و کثیف کاری دارد؛ مخصوصا در نوزادانی که مدفوعشان معمولا در هنگام اسهال، از پوشک بیرون می زند.
اسهال علامت عفونت یک بیماری است و درمان نکردن آن می تواند به کم آبی بدن منجر گردد. یک یا دو پوشک اسهالی در نوزادان بزرگتر لزوما نگران کننده نیست. اما اگر نوزاد شما سه ماهه یا کوچکتر است یا تعداد بیشتری از دو پوشک اسهالی داشته است، به پزشک مراجعه کنید. در صورت وجود هر گونه علامت خون در پوشک هم آن را با پزشک اطفال در میان بگذارید.
9. اگر مدفوع شبیه سنگ یا سنگ ریزه و رنگ آن قهوه ای تیره و بافت آن سفت باشد
نوزاد مبتلا به یبوست، مدفوع سفت و شبیه سنگریزه های کوچک تولید می کند. یبوست در نوزادانی که مصرف غذای جامد را شروع کرده اند تا حدودی شایع است. حتی ممکن است در صورت زور زدن زیاد نوزاد برای دفع، مقادیر کمی خون هم در مدفوع او دیده گردد. در صورتی که یبوست ادامه دار گردد (که خودش را با کمتر کثیف شدن پوشک نشان می دهد)، می تواند علامت ناتوانی در تحمل شیر، شیر سویا، پروتئین یا چیز دیگری در شیر مادر (تحت تأثیر غذایی که مادر خورده است) یا حساسیت به آن هم باشد.
10. اگر مدفوع شبیه سس کچاپ یا سس تند و رنگ آن قرمز و خونی باشد
یک پوشک حاوی مدفوع قرمز رنگ و خونی می تواند نشان دهنده سه چیز باشد. در صورتی که مدفوع از جهات دیگر نرمال است، خونی بودن آن ممکن است در اثر حساسیت به شیر باشد. اگر کودک یبوست دارد، وجود خون در مدفوع او ممکن است در اثر پارگی های کوچکی باشد که در اثر با فشار بیرون دادن مدفوع در دهانه مقعد ایجاد شده اند. مدفوع اسهالی خونی می تواند علامت عفونت باکتریایی باشد. در صورت دیدن خون در پوشک نوزاد کوچک خود به پزشک مراجعه کنید.
11. وجود خون سیاه در مدفوع که چیزی شبیه کنجد سیاه یا دانه خشخاش است
وجود خون سیاه در مدفوع می تواند نشان دهنده این باشد که نوزاد در اثر شیر خوردن از نوک پستان های ترک خورده و در نتیجه خون آلود مادر، خون می بلعد. این موضوع تهدیدی را متوجه نوزاد نمی کند. اما اگر نوزاد با شیر مادر تغذیه نمی گردد یا اگر نوک پستان مادر ترک خوردگی و زخمی ندارد، وجود خون سیاه در مدفوع می تواند نشان دهنده خونریزی گوارشی در نوزاد باشد. در این صورت با پزشک کودک تماس بگیرید.
مدفوع کودک در زمان تغذیه با شیر مادر و شیر خشک
تعداد دفعات مدفوع کردن نوزاد تا حدی به چیزی که می خورد بستگی دارد.
اگر نوزاد فقط با شیر مادر تغذیه می گردد ممکن است هر روز مدفوع نکند. این به این دلیل است که بدن نوزاد قادر است تقریبا از تمام اجزای مغذی شیر پستان مادر استفاده کند و فقط مقدار کمی از نیازهای بدن نوزاد می ماند که باید برطرف شوند. بعد از 6 هفته اول یا حوالی این مدت، نوزاد می تواند حتی یک هفته یا دو هفته مدفوع نکند.
- تب در بچه ها؛ چه وقت می گوییم تب یک کودک بالاست؟
نوزادان تغذیه شده با شیر مادر
اگر نوزاد خود را با شیر خود تغذیه می کنید، تغییرات در شیر شما می تواند تعداد دفعات مدفوع نوزاد را تحت تأثیر قرار دهد. حدود 6 هفته بعد از تولد، مقدار خیلی کمی از نوعی پروتئین به نام آغوز در شیر مادر باقی می ماند یا اینکه کلا هیچ اثری از آن باقی نمی ماند.
این مایع، قسمتی از شیر پستان است که به سیستم ایمنی نوزاد تازه متولد شده کمک می کند تا در مقابل میکروب ها تقویت گردد. همچنین آغوز می تواند مثل یک منبع مطمئن ملین عمل کند که به حرکت مدفوع کودک در اولین هفته های زندگیش کمک می کند.
این ممکن است دلیلی برای چندین بار مدفوع کردن نوزاد تازه متولد شده در طول یک روز باشد. وقتی آغوز شیر مادر کمتر باشد یا اگر نوزاد از آغوز تغذیه نکند ممکن است کمتر مدفوع کند.
نوزادان تغذیه شده با شیر خشک
اگر نوزاد شما با شیر خشک تغذیه می گردد، در صورتی که همراه با خوردن شیر، هوا را ببلعد یا اگر شما نوع شیر خشک را تغییر دهید، ممکن است دچار گاز معده گردد. ممکن است سیستم گوارشی نوزاد به این صورت بدقلق گردد.
یک مقدار گاز برای همه نوزادان نرمال است و بعضی نوزادان هم فقط به طور طبیعی گاز بیشتری دفع می کنند. اگر نوزاد شما گاز زیادی دفع می کند لزوما به این معنی نیست که مسئله ای وجود دارد و لازم نیست چیزی را تغییر دهید تا این مسأله را حل کنید.
اگر نوزاد شما گاز زیادی دفع می کند اما سر حال است و علامت یبوست یا دیگر مسائل را نشان نمی دهد، کافی است او را به حال خودش بگذارید.
نوزادان تغذیه شده با غذای جامد
وقتی کودک خوردن غذای جامد را شروع می کند، دوباره ممکن است این مشکل پیش بیاید که بدن کودک گاز تولید کرده ولی دفع نکند. وارد کردن مواد غذایی جامد و جدید به رژیم نوزاد می تواند باعث مسائل گوارشی در او گردد.
وارد کردن آرام مواد غذایی هم زمان با شروع دادن غذاهای جامد به نوزاد می تواند به شما کمک کند که حساسیت ها یا مواد غذایی که باعث گازدار شدن معده یا مسائل دفع مدفوع برای کوچولوی شما می گردد را شناسایی کنید.
نوزاد من هر چند وقت یک بار باید مدفوع کند؟
در مقایسه با اولین روزهای نوزاد تازه به دنیا آمده، که به نظر می رسد در هر بار تعویض پوشک مدفوع کرده است، با بزرگ شدن او و رسیدن به چند هفتگی تا چند ماهگی، به طور طبیعی از میزان مدفوع کاسته خواهد شد.
بعضی از نوزادان دو ماهه یا بزرگتر یک بار در روز یا بیشتر مدفوع می کنند. بعضی دیگر از نوزادان هم هر چند روز یک بار یا حتی هفته ای یک بار مدفوع می کنند. حتی وقتی تعداد دفعات مدفوع نوزاد شما کمتر است هم باید مدفوع زیاد ولی نرمی داشته باشد که به راحتی دفع گردد.
زور زدن برای مدفوع
اگر به نظر می رسد که نوزاد برای مدفوع کردن زور می زند نگران نشوید. زور زدن موقع مدفوع در نوزادان طبیعی است و به این دلیل است که آن ها در حال یادگیری هماهنگ کردن عضلات دخیل برای مدفوع کردن هستند.
همچنین نوزادان بیشتر اوقات دراز کشیده هستند، بنابراین گرانش به سمتی که به عبور مدفوع کمک کند، وارد نمی گردد.
علت تشکیل گاز معده بدون خروج مدفوع
گاهی ممکن است نوزاد برای مدتی مدفوع نکند یا به اصطلاح یبوست داشته باشد. در واقع، منابع موثق بر این عقیده هستند که تا 30 درصد بچه ها به طور مرتب یبوست می شوند. این می تواند باعث گردد که در روده کودک گاز جمع گردد ولی مدفوع نکند و وقتی پیروز به دفع می گردد، مدفوع او سفت است.
از طرف دیگر ممکن است نوزاد بین دفعات مدفوع خود دچار گاز معده گردد ولی یبوست نداشته باشد. خبر خوب این است که نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می شوند تقریبا هرگز دچار یبوست نمی شوند. زیرا شیر مادر عموما راحت تر از شیر خشک هضم می گردد.
منبع: mom365 , healthline
منبع: دیجیکالا مگ