دیابت افسردگی می آورد؟ - وبلاگ داستان نویسی

دیابت افسردگی می آورد؟

مصاحبه با دکتر محسن خوش نیت فوق تخصص بیماری های غدد و متابولیسم

این روزها دیابت مثل خودرویی پرسرعت در اتوبانی چندبانده می تازد.

دیابت آن قدر زیاد شده که میلیون ها نفر در دنیا را گرفتار نموده و میلیون ها نفر هم از بیماری قند خودشان خبر ندارند و دارند با آن زندگی می نمایند. اما دیابت، عوارض زیادی دارد و می تواند چشم، کلیه، قلب و عروق را گرفتار کند. اما این بیماری به جز عوارض جسمی و اجتماعی، ممکن است عوارض روانی هم داشته باشد: افسردگی! با دکتر سیدمحسن خوش نیت،

فوق تخصص بیماری های غدد و متابولیسم و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره همین موضوع حرف زده ایم.

آقای دکتر! دیابت با سلامت روان یک فرد دیابتی چه می نماید؟

اجازه بدهید تاثیرات روانی دیابت و اختلالات روان شناختی آن را در 4 گروه تقسیم بندی کنم: گروه اول: اختلالات شناختی شامل فرآیندهای ذهنی، حافظه، یادگیری و تغییرپذیری است که در بیماری دیابت کاهش می یابند.

گروه دوم: آزردگی روانی و افسردگی است.

گروه سوم: اضطراب و اختلالات ناشی از آن است.

گروه چهارم: اختلالات خوردن است که در دیابت، جنبه روانی پیدا می نماید.

ولی متخصصان، آن قدر که به مسایل جسمانی بیماری دیابت می پردازند، به مسائل روانی دیابت نپرداخته اند!

بله؛ اغلب متخصصان از مسایل روانی دیابت غافل هستند. توماس ویلیس در حدود 300 سال پیش گفت که دیابت در اثر غم و غصه ایجاد می گردد. امروزه هم ثابت شده است که افراد افسرده در طول پنج سال، دو برابر دیگران دچار دیابت می شوند و این، گفته ویلیس را تایید می نماید. نباید فراموش کنید که دیابت همیشه با زمینه های ژنتیک ارتباط داشته و دارد اما حقیقت این است که همه افراد دیابتی افسرده می شوند و هم افسردگی دیابت می آورد.

اگر بخواهیم مقدار شیوع افسردگی را در دیابتی ها بدانیم، آیا آماری وجود دارد؟

بله؛ شیوع افسردگی در دیابتی ها بین 15 تا 20 درصد گزارش شده است.

افسردگی شدید یا خفیف؟

افسردگی گاهی از نوع شدید و عمیق است اما 60 درصد دیابتی ها دچار نوعی آزردگی روانی یا اندوهگینی می شوند: کلافگی، بی قراری و احساس ناکامی. در واقع، آزردگی، فرم خفیف تر افسردگی است.

آزردگی روانی یا هیجانی چه تاثیری بر زندگی افراد مبتلا به دیابت دارد؟

دیابت با چالش های بی شماری همراه است، از نکات ریز تا درشت. چند روز پیش با بیماری برخورد کردم که می گفت آن قدر نسبت به بیماری اش حساس شده که روزی چند بار قندخون خودش را کنترل می نماید و به طور مرتب به میان وعده اش فکر می نماید و اینکه اگر قندخون اش بالا رفت یا پایین افتاد چه کار باید بکند. این بیمارم می گفت که من در 365 روز سال، در تمام 24 ساعت هر روزش به فکر دیابت ام هستم. دیابت، فرد مبتلا را مدام درگیر خود می نماید و مراقبت های فردی از دیابت واقعا پیچیده و ناخوشایند است زیرا بیمار با بسیاری از اجبارها و محدودیت ها همراه است. این روزها دستگاه های تازه مثل قلم انسولین و داروهای خوراکی تازه، درمان بیماری دیابت را ساده تر نموده اما بار اضافی بر دوش بیماران گذاشته و نوعی اجبار را برای بیماران ایجاد نموده است. دیابتی ها هم متاسفانه این تغییرات جدی را در زندگی شان کمتر می پذیرند و می گویند: یعنی من تا آخر عمر باید قندم را کنترل کنم؟!

بنابراین یک فرد دیابتی باید باور داشته باشد که از زمان ابتلایش به دیابت، زندگی تازهی برای او شروع شده است؟!

ببینید؛ نیمی از بیماران دیابتی حداقل 7 نوع دارو مصرف می نمایند و بنابراین باید سر ساعت، قبل غذا یا بعد غذا دارو بخورند. آنها باید بخورنخورهای زیادی برای خودشان درست نمایند و همین نکات و تغییرات می تواند فرد مبتلا به دیابت را تا حدودی خسته و افسرده کند.

باید بپذیریم که مراقبت از دیابت فرآیندی پیچیده و نیازمند انگیزه زیاد است. به همین علت، بسیاری از بیماران در کنترل خود ناموفق اند.

و شما چه پیشنهادی برای کنترل بهتر دارید؟

تحقیقات تازه نشان داده است که ما باید کاری کنیم که بیمار مهارت های کنارآیی و سازگاری و تطابق با بیماری خودش را یاد بگیرد و کفایت فردی پیدا کند که هنگام برخورد با مسایل و مسائل چه طور باید کنار بیاید. به طور مثال، اگر الان قندش بالاست چه کار کند؟ یا اگر قندش افت کرد چه کار کند؟

درباره این مهارت بیشتر شرح می دهید؟

بله؛ نخستین نکته این است که از موقعیت های استرس زا پرهیز کنیم. به طور مثال، فرد دیابتی به مسافرت می رود و غذا خوردن اش دیر شده است یا اینکه توی ترافیک مانده و عصبی و گرسنه است. در این شرایط خود بیمار باید آن قدر توانمند باشد که بتواند خودش را با روش های علمی درمان کند و تا این اتفاق نیفتد کنترل دیابت امری محال است.

کدام یک از حالت های بالا رفتن یا پایین آمدن قند می تواند باعث آزردگی روانی دیابتی ها گردد؟

هر دو حالت می تواند باعث کلافگی و بی قراری فرد دیابتی گردد. به طور کلی نوسانات قندخون آزردگی روانی می آورد. بعضی هم از انسولین می ترسند. تقریبا نیمی از بیماران با شنیدن نام انسولین تصور می نمایند که به آخر خط رسیده اند یا وابسته به انسولین می شوند و همین حالت هم آزردگی روانی ایجاد می نماید.

دیابت، خانواده ها را هم درگیر می نماید؟

بله؛ دیابت یک بیماری خانوادگی است اما خانواده ها اغلب حالت افراط و تفریط دارند. به طور مثال، بعضی خانواده ها پدر دیابتی دارند اما اعضای خانواده می گویند به ما ربط ندارد و خودش باید دیابت اش را کنترل کند. در واقع، خانواده از پدرشان که مبتلا به دیابت است، حمایت نمی نمایند. فرد انگیزه اش را برای مراقبت از دست می دهد. بعضی هم از آن طرف بام می افتند و می گویند: پدر جان! تو که می دانی شیرینی برایت بد است؛ چرا آن را می خوری؟ چرا قرص ات را نخوردی؟ این خانواده ها هم فرد دیابتی را که همیشه مورد انتقاد قرار می گیرد، دچار آزردگی روانی می نمایند. هر دو طیف خانواده ها باعث احساس گناه و خشم فرد مبتلا به دیابت می شوند و در نتیجه، فرد کمتر از خود مراقبت می نماید و قندخون کنترل نمی گردد.

حرف آخر

باید مهارت کنارآیی در بیماران دیابتی را افزایش دهیم. این مهم با رعایت سه نکته امکان پذیر است: عشق، ایمان و شوخ طبعی.

عشق می تواند انگیزه های درونی مان را افزایش دهد تا همدیگر را بیشتر دوست داشته باشیم. نکته دوم، ایمان و تقویت آن است و سومین نکته شوخ طبعی است؛ یعنی اینکه در داخل خانواده مان بتوانیم یک واقعه ناگوار را به نقطه مسخره آمیزی برسانیم و به آن بخندیم.

از کجا بفهمیم که یک فرد دیابتی افسرده شده یا نه؟

اگر 5 علامت از 8 علامت زیر در فرد دیابتی به مدت 2هفته وجود داشته باشد، او افسرده شده است:

1 تغییر در خواب (خواب آلود شدن یا بی خواب شدن)

2 بی اشتهایی یا پراشتهایی

3 انرژی پایین و خستگی مداوم

4 بی قراری و کندی روانی حرکتی در تمام اعمال و حرکات روزمره

5 تغییر حافظه

6 کاهش اعتماد به نفس

7 احساس گناه

8 فکر به خودکشی

منبع:www.salamat.com

/ج

منبع: راسخون